PRAWIDŁOWA PIELĘGNACJA INSTRUMENTU
Unleash your inner artist
Zadbaj o swój instrument – to nie tylko drewno, to żywy organizm!
Gitara to nie tylko narzędzie muzyczne, ale delikatna konstrukcja z naturalnych materiałów. Odpowiednia wilgotność, temperatura i sposób przechowywania mają ogromne znaczenie dla jej kondycji. Przeczytaj, jak uniknąć mikropęknięć, rozklejeń i innych uszkodzeń – i graj bez zmartwień przez długie lata.
WILGOTNOŚĆ, TEMPERATURA I PRZECHOWYWANIE
Twój instrument wykonany jest z cienkich warstw drewna, które bardzo łatwo reagują na zmiany temperatury i wilgotności. Firma C. F. Martin zaleca, by utrzymywać poziom wilgotności w zakresie 45–55%, a temperaturę między 22 a 25°C. Nagła zmiana temperatury lub kontakt z zimnem może prowadzić do mikropęknięć w wykończeniu. Dlatego warto używać higrometru z termometrem, by na bieżąco monitorować warunki otoczenia instrumentu.
Wraz ze wzrostem wilgotności drewno bardzo szybko chłonie wodę, co prowadzi do jego rozszerzania się i pęcznienia. Stopniowy wzrost wilgotności zwykle nie powoduje trwałych uszkodzeń, ale połączenie wysokiej temperatury i wilgoci może osłabić klejone łączenia – czasem nawet doprowadzić do ich lekkiego rozwarcia. Jeśli instrument długo przebywa w podwyższonej temperaturze lub wilgotności, klej pod mostkiem może się rozmiękczyć, a sam mostek – oderwać.
Najgroźniejsze są gwałtowne zmiany wilgotności. Przykład? Postawienie gitary przy źródle suchego ciepła sprawi, że powietrze wokół niej wysuszy się dużo szybciej niż naturalnie. Podobnie działa nagłe, suche powietrze w sezonie grzewczym. Drewno nie schnie równomiernie – niektóre jego fragmenty kurczą się szybciej niż inne, co prowadzi do pęknięć i rozklejania się połączeń. Unikaj więc ustawiania instrumentu przy kaloryferach czy kominkach oraz wieszania go na ścianie w miejscu narażonym na przesuszenie.
Pod żadnym pozorem nie wieszaj zimą instrumentu na granicznej ścianie budynku. Taka ściana będzie zawsze chłodniejsza niż powietrze wewnątrz pomieszczenia. Powoduje to różnicę temperatur między topem a tyłem gitary, co może prowadzić do poważnych uszkodzeń. Jeśli instrument był wystawiony na działanie mrozu, pozwól mu najpierw osiągnąć temperaturę pokojową – w futerale. Dzięki temu gitara powoli się aklimatyzuje, co znacznie zmniejsza ryzyko pęknięć drewna i wykończenia.
Jeśli decydujesz się na użycie nawilżacza, pamiętaj o zachowaniu ostrożności. Bezpośredni kontakt wilgoci z instrumentem może mu zaszkodzić – podobnie jak niektóre elementy z gumy lub winylu używane w konstrukcji niektórych nawilżaczy.
Zalecamy, by przechowywać instrument w futerale, kiedy nie jest używany. Utrzymanie odpowiedniej wilgotności w zamkniętej przestrzeni jest znacznie łatwiejsze. W przypadku dłuższej przerwy w grze, firma C. F. Martin rekomenduje poluzowanie strun.
Futerał zapewnia równomierne podparcie szyjki i pudła rezonansowego. Upewnij się, że nic nie znajduje się pod główką gitary (czyli przy kluczach stroikowych) – może to doprowadzić do uszkodzenia gryfu lub korpusu.
Każdą naprawę instrumentu należy powierzyć autoryzowanemu serwisowi.
CZYSZCZENIE WYKOŃCZENIA
Najlepszym sposobem czyszczenia instrumentu jest użycie ciepłej, wilgotnej ściereczki. Usuniesz w ten sposób szkodliwe substancje chemiczne. Twój instrument pokryty jest najwyższej jakości wykończeniem i jest wrażliwy. Każdy rodzaj rozpuszczalnika, szczególnie te obecne w plastiku, winylu i skórzanych paskach, uszkodzi wykończenie, podobnie jak alkohol, kwas cytrynowy, woda po goleniu, środki na owady i inne podobne substancje. Pot również może uszkodzić instrument, dlatego należy utrzymywać go w suchym stanie. Do polerowania instrumentów z pełnym połyskiem używaj środka do polerowania C.F. Martin oraz czystej ściereczki polerującej C.F. Martin. Nie używaj środków do polerowania na instrumentach z wykończeniem satynowym. Spowoduje to nierównomierny połysk. Zalecamy przetarcie instrumentu i strun miękką, suchą ściereczką przed odłożeniem, aby usunąć szkodliwe oleje pochodzące ze skóry. Nie należy używać produktów zawierających silikon.
KONSERWACJA KLUCZY DO STROJENIA
Klucze stroikowe zazwyczaj wymagają bardzo niewielkiej pielęgnacji poza okresowym smarowaniem. Mechanizmy zamknięte, czyli te z osłoną przekładni, są smarowane przez producenta, ale typ otwarty należy smarować raz lub dwa razy w roku. Wystarczy nanieść odrobinę wazeliny kosmetycznej na końcówkę wykałaczki i umieścić ją w przekładni. Uważaj, aby nie użyć zbyt dużo, ponieważ nadmiar zbiera kurz, który może zużywać klucze.
Niektóre typy kluczy można regulować pod kątem łatwości strojenia. Typ otwarty można uczynić trudniejszym do obracania, dokręcając śrubę znajdującą się pośrodku przekładni. Sprawdzaj tę śrubę przy każdej wymianie strun, ponieważ może się poluzować. Większość mechanizmów zamkniętych ma śrubę na końcu pokrętła stroikowego, która po dokręceniu sprawia, że mechanizm trudniej się obraca. Nie potrzeba dużego napięcia, więc nie dokręcaj śrub regulacyjnych zbyt mocno.
WKŁADANIE KOŁKÓW MOSTKA I KOŁKA DOLNEGO
Struny są utrzymywane na miejscu przy mostku dzięki niewielkiemu nacięciu z przodu każdego kołka mostka, z wyjątkiem modeli Authentic, których kołki nie mają nacięcia. Ważne jest, aby szczelina kołka mostka była skierowana dokładnie do przodu, tak aby struna była prawidłowo ustawiona na siodełku mostka. Upewnij się, że zakończenie kulkowe struny jest mocno dociągnięte do wewnętrznej strony topu przed włożeniem kołka mostka.
Zbyt często kołki mostka są wbijane tak mocno, że zakleszczają się i rozszczepiają mostek. Po włożeniu struny i kołka wystarczy mocne dociśnięcie kciukiem. Kołki mostka i dolny kołek mają stożkowy kształt i trzymają się na miejscu dzięki tarciu. Nie są przyklejane i nie powinny być wciskane aż do kołnierza.
Aby prawidłowo włożyć kołek dolny, trzymaj go między kciukiem a palcem wskazującym, lekko przekręcając delikatnie wciśnij go w dolny otwór instrumentu. Nie używaj siły. Nie uderzaj i nie dobijaj kołka żadnym przedmiotem – może to spowodować pęknięcie drewna. Kołek dolny powinien być regularnie sprawdzany, aby upewnić się, że się nie poluzował.
STRUNY
Różne style gry wymagają różnych typów strun, a firma C. F. Martin oferuje szeroką gamę modeli dla każdego gitarzysty. Twój instrument został dostarczony z takimi strunami, które naszym zdaniem zapewnią najlepsze rezultaty dla większości muzyków, ale zachęcamy do zapoznania się z pełną ofertą strun na stronach gitarymartin.pl i martinstrings.com.
UWAGA: Nigdy nie używaj stalowych strun na gitarze klasycznej. Gitara klasyczna ma znacznie lżejsze ożebrowanie niż większość akustycznych gitar stalowostrunowych, a zastosowanie stalowych strun w gitarze klasycznej może dosłownie ją rozerwać.
Niezależnie od tego, jakie struny wybierzesz, pamiętaj, że nie są wieczne. Podczas gry i w kontakcie z różnymi warunkami środowiskowymi, brzmienie strun będzie stopniowo tracić swoją klarowność. W takim momencie warto je wymienić. Zalecamy wymianę całego kompletu, ponieważ wymiana tylko jednej struny powoduje niezrównoważone brzmienie.
Gitary sześciostrunowe C. F. Martin są przystosowane do strun nie cięższych niż struny o grubości medium (.013–.056), a gitary dwunastostrunowe powinny być używane wyłącznie z cieńszymi kompletami. Firma C. F. Martin nie ponosi odpowiedzialności za użycie strun cięższych niż zalecane.
REGULACJA AKCJI
Akcja definiowana jest jako wysokość między górną częścią progu a spodem struny. Akcja instrumentu zmienia się z czasem pod wpływem stałego napięcia strun lub zmian środowiskowych i może wymagać regulacji. Akcję można regulować za pomocą pręta napinającego gryf (truss rod), wysokości siodełka mostka lub siodełka gryfu. Firma C. F. Martin zaleca wykonywanie regulacji akcji w Autoryzowanym Centrum Serwisowym. C. F. Martin nie ponosi odpowiedzialności za uszkodzenia spowodowane nieautoryzowanymi naprawami.
GRYFY I TOPY
Wygięcie gryfu jest często źle rozumiane. Dzięki regulowanemu prętowi napinającemu można ustawić gryf tak, aby był względnie prosty i miał odpowiedni luz. Nie jest to regulacja przeznaczona dla użytkownika i powinna być wykonywana w Autoryzowanym Centrum Serwisowym.
Czasami patrząc wzdłuż gryfu można odnieść wrażenie, że jest wygięty, mimo że mieści się w normie. Wynika to z faktu, że płyta wierzchnia unosi się i opada w zależności od temperatury i wilgotności. Powoduje to uniesienie końcówki podstrunnicy – która przymocowana jest do topu, a nie do gryfu. Jeśli uniesienie stanie się zbyt duże, konieczna może być regulacja lub naprawa.
Wybrzuszenie płyty wierzchniej jest zjawiskiem normalnym i należy się go spodziewać. Top jest w rzeczywistości wykonany z lekkim łukiem. Z czasem może się on zwiększyć pod wpływem napięcia strun i/lub wysokiej wilgotności. Nie należy używać strun o dużej grubości. Jeśli wybrzuszenie stanie się zbyt duże, konieczne może być obniżenie siodełka lub mostka w celu poprawy grywalności.
PIELĘGNACJA INSTRUMENTU W PODRÓŻY
Gitary i ukulele podróżują częściej niż jakiekolwiek inne instrumenty muzyczne i to tylko kwestia czasu, zanim Twój instrument wybierze się na swoją pierwszą wyprawę. Jeśli planujesz podróżować z instrumentem, pamiętaj, że to nie jest zwykły bagaż. Musisz zadbać o jego odpowiednią ochronę. W szczególności należy unikać ekstremalnych temperatur – zarówno wysokich, jak i niskich. Firma C. F. Martin zaleca utrzymywanie wilgotności instrumentu na poziomie 45–55% oraz temperatury w zakresie 22-25 stopni Celsjusza.
Jeśli podróżujesz samochodem, nie przewoź instrumentu w bagażniku. Większość bagażników nie jest ani ogrzewana, ani wentylowana, co oznacza duże wahania temperatury.
W przypadku podróży samolotem zalecamy kilka środków ostrożności, które pomogą ochronić instrument. Po pierwsze, odwiedź lokalnego dealera C. F. Martin i zapytaj o zatwierdzony futerał lotniczy. Nawet twardy futerał nie zawsze ochroni instrument przed niewłaściwym obchodzeniem się z nim przez osoby trzecie lub przewoźników. Następnie, przed podróżą skontaktuj się z linią lotniczą, aby uzyskać informacje o ograniczeniach i zaleceniach dotyczących bezpiecznego przewozu instrumentu. Na koniec, podczas pakowania instrumentu, poluzuj struny, aby zmniejszyć presję na korpus i gryf. Użyj miękkiego bawełnianego materiału do unieruchomienia instrumentu wewnątrz futerału.
Choć każda podróż wiąże się z pewnym ryzykiem, stosowanie się do tych wskazówek pomoże zapewnić, że Twój instrument dotrze na miejsce bezpiecznie i będzie gotowy do gry.
UŻYWANIE PASKÓW DO GITARY
Twój instrument C. F. Martin jest pokryty wieloma cienkimi warstwami lakieru wysokiej jakości. Nasze wykończenie może ulec uszkodzeniu w wyniku kontaktu z niektórymi paskami syntetycznymi, a także ze skórzanymi. Winyl i skóry syntetyczne zawierają rozpuszczalniki, które nadają materiałowi miękkość i elastyczność. Te substancje mogą przenikać do lakieru instrumentu i go uszkodzić. Nie należy dopuszczać do kontaktu takich pasków z wykończeniem gitary. Najlepszym rozwiązaniem jest zdejmowanie paska po każdorazowym użyciu i przechowywanie go oddzielnie. Należy także unikać kontaktu instrumentu z meblami tapicerowanymi winylem, takimi jak sofy czy fotele.
